Begin 2019 vierde de Vlaamse politicus Jan Peumans (N-VA) zijn tienjarige jubileum als voorzitter van het Vlaamse parlement. Ter gelegenheid daarvan bracht zijn zoon Wim een biografie uit, “Jan Peumans. Een zachte anarchist.”
Het grootste deel van Jan Peumans leven speelde zich af in Belgisch en Nederlands Limburg. Zijn moeder komt uit Nederlands Limburg. Geboren in Maastricht, getogen in Belgisch Limburg. Na zijn studie politieke en sociale wetenschappen keerde hij terug naar Belgisch Limburg, waar hij werkte voor maatschappelijke organisaties.
Naast zijn werk was hij milieuactivist. Zijn betrokkenheid bij het milieu zou hem in de politiek brengen. Hij gaf regelmatig informatie door aan Jaak Gabriëls, volksvertegenwoordiger van de Volksunie. Die stelde daar vervolgens Kamervragen over. Omgekeerd haalde Gabriëls hem over om actief te worden voor de Volksunie. In Riemst is Peumans sinds 1982 gemeenteraadslid, hij is ook schepen (wethouder) en burgemeester geweest. Landelijk raakte hij bekend vanaf 2004, toen hij gekozen werd in het Vlaamse parlement. In 2009 werd hij voorzitter.
Peumans werd een opvallende verschijning in de Vlaamse politiek. Door zijn gevoel voor humor, door zijn directe uitspraken, maar vooral omdat hij links bleef. De Volksunie vervulde van begin jaren zestig tot eind jaren negentig in België de functie die D66 had in Nederland. Het vertolkte de idealen van de ‘protestgeneratie’: pacifisme, aandacht voor het milieu, bestuurlijke vernieuwing en directe democratie. Na een interne richtingenstrijd evolueerde de linkse Volksunie in 2001 tot de liberaal-conservatieve N-VA. Peumans vond de Volksunie ‘een gezelligere partij’, maar bleef trouw aan het Vlaams-nationalisme. Zonder zijn linkse voorkeuren te verhullen.
